خلاقیت ونوآوری

با وجود اینکه کارلند و استوارت اعتقاد دارند که ویژگی‌های کارآفرینان مجموعه‌ای از عوامل شخصیتی را در بر می‌گیرد که عملکرد نوآورانه‌ی خلاق تنها یکی از آن ها‌ است موضوع کارآفرینی همیشه با خلاقیت و نوآوری عجین بوده است، به طوری که دراکر معتقد است خلاقیت و کارآفرینی، آنچنان لازم و ملزوم یکدیگرند که می‌توان گفت کارآفرینی بدون خلاقیت و نوآوری حاصلی ندارد. نتایج برخی از تحقیقات ‌به این نکته اشاره دارند که کارآفرینان انتخاب مشاغل جدید یا تأسيس شرکت‌ها و مؤسسات را نه فقط به دلایل اقتصادی، بلکه اغلب به علت نوآوری و خلاقیتی که در مشاغل وجود دارد، دنبال می‌کنند. در همین راستا شاین معتقد است که کارآفرینان واقعی مشاغل جدید بیشتر به دلایل نوآوری و خلاقیت شروع می‌کنند تا انگیزه های اقتصادی.

تحقیق شولر، ویلیامز و اسکات نشان داد کسانی که فکر می‌کنند ویژگی‌های یک فرد کارآفرین را دارند، خلاقیت و انگیزه پیشرفت بیشتری نشان می‌دهند.

ریسال در پژوهشی در کشور اندونزی مشاهده کرد که از جمله صفات مؤثر در انتخاب کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری است.

در پژوهشی که پوستیکو انجام داده است، با بررسی و ارزیابی وضعیت موجود آموزش کارآفرینی دانشجویان در کشور آرژانتین بیان کرد که از نظر دانشجویان، مهم‌ترین دوره ها برای آموزش کارآفرینی، دوره های خلاقیت و نوآوری است.

نتایج یکی از مطالعاتی که چندی پیش به بررسی رابطه‌ فعالیت‌های کارآفرینانه با ویژگی‌های فردی پرداخته، نشان می‌دهد که بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان خلاقیت و نوآوری زیادی ‌داشته‌اند و حدود دو سوم آن ها خلاقیت را پایه‌ای اساسی در کارآفرینی معرفی کردند.

در نتایج تحقیق دیگری در زمینه‌ی نقش خلاقیت کارآفرینان در بقا و رشد سازمان‌ها نشان داده شده که کارآفرینان برای دستیابی به نیروی رقابتی پایدار برای سازمان، چاره‌ای جز استفاده‌ بهینه از فعالیت‌های خلاقانه ندارند. نکته جالب در این تحقیق آن است،‌ سازمان‌ها و افرادی که توجه بیشتری به خلاقیت ‌داشته‌اند،کارآفرینی و بهره‌وری بالاتری هم داشتند.

تحقیقاتی که در زمینه‌ی خلاقیت با کارآفرینی انجام شده است:

عزیزی در بررسی زمینه‌های بروز و پرورش کارآفرینی در دانشجویان سال آخر کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، نتیجه گرفت که بین متغیرهای اعتقاد به کنترل درونی، انگیزه پیشرفت، ریسک پذیری، استقلال طلبی و خلاقیت دانشجویان با کارآفرینی آنان رابطه‌ معنی داری وجود دارد.

در تحقیق دیگر خدمتی توسل زمینه‌ی بروز و پرورش کارآفرینی در بین دانش آموزان دبیرستان‌های پسرانه‌ی شهرستان‌های کرج را از نظر مدیران، دبیران و دانش‌آموزان بررسی کرد. نتیجه‌ این تحقیق نشان داده که زمینه‌های انگیزه پیشرفت، استقلال‌طلبی، ریسک‌پذیری، خلاقیت و مرکز کنترل درونی دانش آموزان بالاتر از سطح میانگین بوده است.

برومند نسب رابطه‌ انگیزه پیشرفت، مخاطره پذیری، خلاقیت و عزت نفس با کارآفرینی را در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بررسی کرد. پژوهش وی نشان داد که بین انگیزه پیشرفت و خلاقیت با کارآفرینی دانشجویان رابطه‌ معناداری وجود دارد. هزار جریبی در پژوهشی دیگر نشان داد که بین کارآفرینی و دوره های آموزش مهارت‌های فردی، انگیزه پیشرفت، ریسک‌پذیری، نیاز به موفقیت و خلاقیت رابطه‌ معناداری وجود دارد.

کارآفرینی موضوعی است که از اواخر قرن بیستم مورد توجه محافل آموزشی کشورهای جهان قرار گرفته است (شکاری وحیدرزاده، ۲۰۱۰). اما مهم این است که اکنون در عرصه جهانی افراد خلاق و مبتکر به عنوان کارآفرینان منشا تحولات بزرگی در زمینه‌ی صنعتی، تربیتی و خدماتی شده‌اند. کارآفرینی فرایندی است که مستلزم خلاقیت و نوآوری، ریسک‌پذیری و برنامه‌ریزی است.کورانکو وهاتس (۲۰۰۱). گون (۲۰۰۹) در مطالعه‌ای نشان داد که دستاوردهای کارآفرینی به ویژگی‌های کارآفرینی نظیر تصمیم‌گیری،حل‌مسئله، خلاقیت، تفکر انتقادی، مشارکت در کار گروهی،‌ روابط انسانی، استفاده مؤثر از زمان، معرفی یک محصول جدید، استفاده مؤثر و کافی از منابع و شناخت چرخه‌های کار مربوط می‌شوند. پیتر دراکر می‌گوید: وجود نوآوری در کارآفرینی به قدری ضروری است که می توان ادعا نمود کارآفرینی بدون آن وجود ندارد و خلاقیت نیز بدون نوآوری نتیجه‌ای را حاصل نمی‌نماید نوآوری یعنی: کاربردی و عملی کردن افکار و اندیشه‌های نو و بدیع که ناشی از خلاقیت است. (الوانی) دریافت که خلاقیت اجتناب‌ناپذیر است، زیرا همه جنبه‌های زندگی از تجربیات وابسته به زیبایی‌ها و هنرها، پیشرفت‌ها و اکتشافات ‌فناورانه تا اهداف فردی و جمعی ما به آن وابسته است؛ ‌بنابرین‏، لازم است متصدیان آموزش و پرورش ‌به این نکته حساس باشند که چگونه می‌توانند خلاقیت را در معلمان و دانش آموزان پرورش دهند (Magdalena، Krzysztof، ۲۰۱۳).

بین دو وظیفه برجسته، یعنی وظیفه ‌پاسخ‌گویی‌ و وظیفه خلاقیت برای اصلاح فعالیت‌های مدرسه‌ای کشمکش وجود دارد. ( فرج الهی و موسی رمضانی، ۱۳۹۲) در طول دو دهه گذشته، تحقیقات نشان داده‌اند که معلمان از سطح کودکستان تا دبیرستان، خلاقیت را در میان دانش آموزان از بین می‌برند اما در چارچوب مهارت‌های قرن بیستویک، این ادراکها در حال دگرگونی هستند (Daniels، ۲۰۱۳).

خلاقیت و نوآوری بنیاد کارآفرینی

کارآفرینان در طول تاریخ محرک‌های اصلی بهبود اقتصادی در دوران رکود گذشته بوده‌اند. اما کارآفرینی در محیط امروز بیشتر مهم است. نقش مهم کارآفرینی در رشد اقتصادی و ایجاد شغل است. کارآفرینی با تحریک خلاقیت ‌به این امر می‌پردازد. مشکلات در اروپا افزایش یافته است درپی آن بیکاری هم افزایش یافته و در حال رشد است و نیاز به کارآفرینی چشمگیر می‌شود. (sourse:oecd,entrepreneurshipata glance2012).

یکی از معضلات اشتغال در کشور این است که نظام تربیتی جامعه ما کودکان و نوجوانان را طوری هدایت نمی‌کنند که کار یا شغل را در سازمان‌ها یا محیط‌های غیر دولتی بجویند و گویی که استخدام و اشتغال امری صرفا دولتی است. البته این امر، به خودی خود، چیز بدی نیست، بلکه وابستگی شدید به آن، آسیب زاست. در جوامع توسعه یافته، حوزه اشتغال صرفا به امکانات دولتی محدود نشده است و به تعبیری نوعی خلاقیت در آن عرصه مشاهده می‌شود. با این نگاه، اشتغال از حالت محدود به حالت باز بسط یافته است و خلاقیت در محور تولید شغل تغییر جهت می‌دهد. در واقع واحدهای اجتماعی از خانواده گرفته تا صاحبان مشاغل با خدمت گرفتن ایده ها و طرحهای ابتکاری و نوآورانه، به تنوع و توسعه مشاغل فردی و اجتماعی کمک می‌کند.