۵– در اختیار قراردادن سلاح متناسب با مأموریت:

 

ماده ۱۰ ق. ب. س. مقرر داشته سلاحی که در اختیار مأموران قانون مذکور قرار داده می­ شود باید متناسب با موضوع مأموریت و وظیفه­ی آنان باشد.

 

۶– گوشزد نمودن حدود اختیارات و مسئولیت ­ها به مأموران مسلح:

 

برابر ماده ۸ ق. ب. س. رؤسا و فرماندهان مربوطه مکلفند قبل از اعزام مأموران، حدود اختیارات و مسئولیت­های آنان را گوشزد نمایند (بارانی، ۱۱۴:۱۳۸۶).

 

۷– در اختیار قراردادن وسایل هشدار دهنده و تجهیزات لازم:

 

با توجه به اینکه قانون به کارگیری سلاح شرایط خاصی را برای تیراندازی احصاء نموده و در واقع در بیشتر موارد مأموران تنها به عنوان آخرین اقدام، حق تیراندازی دارند لذا فرماندهان باید تجهیزات مناسب، لازم و کافی جهت تعقیب متهمین در اختیار مأموران قرار دهند تا مأموران با بهره گرفتن از امکانات مذکور بتوانند متهمین را دستگیر نموده و فقط در موارد ضروری تیراندازی نمایند.

 

۸– صدور دستور به کارگیری سلاح برای مهار ناآرامی­ها:

 

قانون‌گذار فقط در مواد ۴ و ۵ ق. ب. س. تیراندازی را منوط به دستور فرماندهی دانسته است. در سایر موارد دستور مافوق، مجوزی برای تیراندازی نمی ­باشد و چنانچه مأموری به دستور مافوق تیراندازی غیر­مجاز نماید برابر ماده ۱۵۹ ق. م. ا. با آمر و مأمور برخورد خواهد شد.

 

در راستای تکالیف فرماندهان، مأموران نیر موظفند پیش از به کارگیری سلاح نکات زیر را رعایت کنند:

 

۱- گزارش دادن بیماری جسمی و روانی خود به فرمانده یا رئیس مربوطه:

 

قانون‌گذار در ماده ۲ شرایط خاصی را برای مأموران مسلح احصاء نموده فلذا چنانچه مأموران احراز نمایند که فاقد شرایطی از جمله سلامت جسمی و روانی بوده و یا اینکه شرایط مذکور را از دست داده ­اند باید مراتب فوق را به فرماندهان خود گزارش نمایند.

 

۱- گزارش عدم آموزش یا ضعف آموزش لازم:

 

چنانچه مأموران آموزش لازم در خصوص قانون به کارگیری سلاح را نگذرانده­اند و یا اینکه آموزش لازم و کافی ‌در مورد سلاحی که در اختیار آنان گذارده شده را ندیده­اند باید مراتب را به فرمانده خود اطلاع دهند. ماده ۹ ق. ب. س. مقرر داشته: مأمورانی که آموزش کافی ‌در مورد سلاحی که در اختیار آنان گذارده شده است ندیده­اند باید مراتب را به فرمانده خود اطلاع دهند در صورتی که مأموریتی به افراد فوق محول شود فرمانده مسئول عواقب ناشی از آن خواهد بود مشروط بر اینکه مأمور در حدود دستور فرمانده اقدام کرده باشد. قسمت اخیر ماده مذکور ابهامات زیادی دارد و مشخص نیست که منظور از عبارت فرمانده مسئول عواقب ناشی از آن خواهد بود به چه معنا است؟ و مسئولیت کیفری و حقوقی ناشی از اقدام مأمور خاطی به عهده­ چه کسی است؟ آیا مأمور، مسئولیت کیفری و حقوقی ندارد و تمام مسئولیت به عهده فرمانده است؟ آیا موضوع مذکور مخالف با ماده ۱۵۹ ق. م. ا که بحث آمر و مأمور را مطرح نموده نمی ­باشد؟

 

در خصوص موضوع فوق بعضی معتقدند که مأمور مسئولیت حقوقی دارد و فرمانده نیز مشمول ماده ۵۴ ق. م. ج. ن. م. می­گردد. اما این برداشت، صحیح ­به نظر نمی­رسد زیرا ماده ۵۴ ق. م. ج. ن. م. مربوطه به تقصیر جزایی فرماندهان و مسئولان رده ­های مختلف نیروهای مسلح است در ثانی رابطه­ علیت نیز بین نتیجه مجرمانه و اقدام فرمانده و مأمور وجود ندارد (رضازاده، ۵۶:۱۳۸۸). آنچه که بدیهی است در اجرای ماده ۹ ق.ب.س. مأمور دو وظیفه دارد:

 

اولاً باید اطلاع بدهد که آموزش کافی ندیده است. ثانیاًً باید در حدود دستور اقدام نماید اگر دو وظیفه مذکور را انجام بدهد با توجه به اینکه امر آمر قانونی به عنوان یکی از علل موجهه جرم در بند پ ماده ۱۵۸ ق. م. ا. پذیرفته شده به ­نظر می­رسد که با وجود شرایط لازم مأمور، مسئولیت کیفری و حقوقی نداشته و فرمانده مسئول عواقب ناشی از اقدام مأمور خواهد بود.

 

۲٫۲٫صلاحیت مأموران مسلح

 

برای تجویز قانونی حمل و استفاده­ از سلاح، مأمورین باید شرایط پیش ­بینی شده توسط قانون‌گذار را دارا باشند که آن ها را در ذیل بیان می­کنیم.

 

۲٫۲٫ ۱٫شرایط مأموران مسلح

 

به موجب ماده ۲ ق. ب. س. مأموران مسلح باید دارای شرایط زیر باشند:

 

۱- سلامت جسمانی و روانی متناسب با مأموریت محوله

 

۲- داشتن آموزش­های لازم در راستای مأموریت های محوله

 

۳- تسلط کامل در به­ کارگیری سلاحی که در اختیار آن ها گذارده می­ شود.

 

۴- آشنایی کامل به قانون و مقررات مربوط به استفاده از سلاح

 

۲٫۲٫ ۲٫ وظایف متقابل فرماندهان و مأموران مسلح در خصوص احراز شرایط

 

۱- مأموران موظفند چنانچه فاقد یکی از شرایط لازم برای به کارگیری سلاح هستند مراتب را بلافاصله به صورت مکتوب و مستند و مستدل به فرماندهان خود اطلاع دهند.

 

۲- فرماندهان مکلف هستند قبل از تحویل سلاح و اعزام به مأموریت از برخورداری شرایط لازم برای به کارگیری سلاح از ناحیه­ مأموران خود یقین حاصل نمایند.

 

وظایف سازمان برای ایجاد شرایط در مأموران مسلح پلیس:

 

تلاش در جهت بالا بردن تسلط و مهارت مأموران مسلح پلیس از طریق:

 

۱- سلاح­شناسی

 

۲- تیراندازی با سلاح به اهداف ثابت و متحرک

 

۳- تمرین تیراندازی و بالابردن مهارت و تسلط برای تیراندازی در تعقیب و گریزها

 

۴- کنترل سلامت جسمانی و روانی مأموران مسلح، حین استخدام و در طول خدمت

 

۵- تحویل سلاح متناسب با مأموریت محوله (بارانی، ۱۲۶:۱۳۸۶).

 

وظایف و تکالیف فرماندهان برای احراز شرایط مأموران مسلح پلیس:

 

1. 1. توجه به حالات و روحیات مأموران قبل از تسلیح آنان

 

1. 1. آماده کردن مأمور از حیث روحی و روانی برای اجرای مأموریت

 

1. 1. توجه به توان جسمی و روحی و روانی مأمور برای اجرای مأموریت

 

1. 1. احراز شرایط مندرج در ماده ۲ ق. ب. س.

 

1. ارائه­ آموزش های لازم در خصوص مأموریت محوله

 

۲٫۲٫ ۳٫تکالیف مأمورین مسلح، فرماندهان، دولت و سازمان­ های نظامی و انتظامی

 

وظایف مأموران مسلح قبل از استفاده از سلاح:

 

۱- احراز ضرورت تیراندازی

 

طبق بند ۳ ماده ۳ ق. ب. س. احراز از اصل بسیار مهم ضرورت این­گونه بیان شده است که مأمورین باید قبل از استفاده از سلاح و تیراندازی ‌به این نتیجه برسند که تنها راهکار و چاره برای دستگیری فرد متواری یا متوقف ساختن وسایل نقلیه و غیره طبق قانون، تیراندازی است. مأمورین وظیفه دارند قبل از استفاده از سلاح، از تمام وسایل و امکانات ممکن استفاده کنند و اگر مؤثر واقع نشد، اقدام به تیراندازی نمایند.