۲-۱-۵-آموزش و یادگیری الکترونیکی

روش های نوین آموزشی مبتنی بر فناوری با عناوین گوناگون مانند روش­های جایگزین، رسانه­های نوین و

چند رسانه­ ای، رسانه­ی دانش و غیره، بهترین راه حل آموزشی خوانده می­شوند اما آموزش الکترونیکی^[۲۲] شاید تعریف جامع و کاملی از تمام عناوین دیگر باشد.

هرچند آموزش الکترونیکی از فناوری شبکه گسترده جهانی بهره ‌می‌گیرد ولی به آن محدود نمی­ شود (جمعی از مهندسین صداوسیما،۱۳۸۴). فناوری ­های پیشرفته­ای که امروز در اختیار متخصصان آموزش قرار دارد با دارا بودن قابلیت ­های چون انتقال متن، صوت، تصویر و غیره، شیوه ­های تازه از آموزش را عرضه ‌کرده‌است که آن را آموزش الکترونیکی می­نامند (احمدی و ویرجینیاری،۱۳۸۳: ۸۷).

آموزش الکترونیکی به مجموعه وسیعی از نرم افزارهای کاربردی و روش های آموزشی گفته می­ شود که شامل آموزش مبتنی بر رایانه و یا مبتنی بر وب، کلاس­های درس مجازی و غیره است.( علی احمدی و قلی زاده،۱۳۸۳: ۱۵۸). آموزش الکترونیکی به کمک کامپیوترها از طریق رسانه­های الکترونیکی، اینترنت، وب، شبکه­ های سازمان یافته، دیسک سخت، بسته­های چند رسانه­ ای و نوارهای صوتی و تصویری ارائه می­ شود. محتوای آموزش با بهره گرفتن از انتقال صدا، تصویر و متنی ارائه می­ شود که با بهره گیری از ارتباط دوسویه بین افراد فراگیر و استاد یا بین فراگیران، کیفیت ارائه دوره آموزش به بالاترین سطح خود می­رسد.

تعاریف زیر را ‌می‌توان برای آموزش الکترونیکی درنظر گرفت:

الف)آموزش الکترونیکی، آموزش مبتنی بر فناوری است.

ب)آموزش الکترونیکی نقطه­ عطف و همگرائی آموزش و اینترنت است.

پ)آموزش الکترونیکی استفاده و بهره گیری از فناوری شبکه برای طراحی، ارائه، انتخاب، مدیریت و توسعه آموزش است.

ت) آموزش الکترونیکی به مفهوم آموزش راه اندازی شده با اینترنت است که می ­تواند مواردی نظیر ارائه مطالب درس در قاب­های چندگانه، مدیریت آموزشی و شبکه­ های مرکب از فراگیران، کارشناسان و تهیه کنندگان مطالب را دربرمی­گیرد.(همان : ۱۵۹).

۲-۱-۵-۱-مزایای آموزش الکترونیکی

هدف آموزش الکترونیکی، به کارگیری برنامه­ای به روز، ارتقاء دانش و مهارت­ های نیروی انسانی است. از مزایای دیگر آن ‌می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

الف) آموزش همیشگی برای همه کس و در همه جا

در این نوع آموزش، دسترسی فراگیران به مطالب و محتوای دوره، وابسته به زمان و مکان نیست. اینترنت می ­تواند راه حلی منطقی برای سازمان‌ها باشد و دستیابی به اهداف آموزشی آن ها را محقق سازد. از طریق شبکه­ های رایانه­ای، دسترسی به آموزش الکترونیک، دائمی بوده و محدودیتی از لحاظ استفاده از آن برای دانشجویان و بقیه افراد جامعه وجود ندارد. تنها نیاز اصلی برای استفاده از آموزش مبتنی بر رایانه و آموزش‌های(On line) داشتن یک رایانه است.

ب) صرفه جوئی در هزینه­ ها

در آموزش الکترونیکی از هزینه­ های رفت وآمد و هزینه­ های مربوط به اساتید و مشاوران کاسته و از اتلاف وقت جلوگیری می­ شود. در این آموزش، دوره ­های آموزشی می ­توانند به جلسات کوتاه تری تقسیم شده و در عوض در روزها و هفته­های بیشتری ارائه گردند.

پ) همکاری و تعامل

راه حل آموزش الکترونیکی، همچون آموزش سنتی، موجب تعامل بین دانشجو و استاد برای درک بهتر مفاهیم می­ شود. با این تفاوت که دربحث بین دو دانش آموز، دیگر اعضای کلاس می ­توانند بدون توجه به بحث به ادامه آموزش بپردازند و ناگزیر از شرکت در بحث نمی­شوند. متون ارتباطات و تدریس در محیطOn line، تعامل­ها را ممکن می­سازد. تعامل در آموزش الکترونیکی در محیط­ها مانند اطاق­های گفتگو، پست الکترونیک، تابلوهای اعلانات و غیره امکان پذیر است.

ت) یادگیری بدون واهمه

دانشجویان که در یک دورهOn line ثبت نام ‌می‌کنند، وارد محیط عاری از ریسک­ای می­شوند که می ­توانند در آن مواد جدیدی را آزمایش کنند و مرتکب اشتباه شوند بدون اینکه خود را در معرض قضاوت دیگران قرار دهند. این قابلیت بویژه زمانی ارزش دارد که دانش آموزان یادگیری مهارت‌های نظیر تصمیم گیری و رهبری را تجربه ‌می‌کنند. محیط عاری از ترس، قدرت اعتماد به نفس و خلاقیت فراگیران را بالا خواهد برد.

ث) قابلیت انتخاب سطوح مختلف

در آموزش الکترونیکی، دانشجویان با توجه به راهنمایی­های انجام شده می ­توانند سطوح و دوره ­های آموزشی مورد نیازشان را در کوتاه­ترین زمان ممکن انتخاب کنند. در هر مرحله از آزمایش الکترونیکی که دانشجو احساس کند سطح مورد نیازش را بدرستی انتخاب ‌کرده‌است، می ­تواند با گذراندن مراحل لازم وارد دیگر سطوح دوره ­های آموزش شود.

ج) سنجش سطح در هر مقطع

در آموزش الکترونیکی، برای دانشجو قبل از ورود به دوره­ آموزش، یک مرحله آزمون در دوره انتخابی گذاشته می­ شود که دانشجو با توجه به اطلاعات قبلی خود و نتایج این آزمون، برای ادامه آموزش تصمیم گیرد. بعلاوه در هر زمان از دوره آموزشی، دانشجو می ­تواند در آزمون پایان دوره شرکت کرده و نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنند.

چ) آموزش به روز