.

۲  مفهوم سود در سطح ساختار

اگرچه حسابداران در گفتار، سود حسابداری را معیاری برای تفسیر رویدادهای دنیای واقعی می دانند و بر تاثیر آن بر رفتار استفاده کنندگان (توان پیش بینی یا مربوط بودن در فرایند  تصمیم گیری) تاکید می کنند اما معمولا اصول و قواعد حسابداری را بر مفروضاتی بنا می کنند که ممکن است با پدیده های دنیای واقعی یا با آثار رفتاری مرتبط نباشد. مثلا پژوهشگران حسابداری اظهار داشته اند که “سود حسابداری مبتنی بر میثاق ها و قواعدی است که باید منطقی و هم آهنگ با یکدیگر باشند اگرچه احتمالا انعکاسی از مفهوم سود اقتصادی نباشد". میثاق ها و قواعد حسابداری نیز از طریق مبتنی کردن آن ها بر مفروضات و مفاهیمی که از وضعیت موجود حسابداری استنتاج شده است، منطقی تلقی و هم آهنگ شده اند. اما به هر صورت، مفاهیمی نظیر تحقق درآمد، مقابله هزینه ها با درآمد، حسابداری تعهدی و تخصیص بهای تمام شده را تنها می توان بر اساس قواعد دقیق تعریف کرد زیرا این مفاهیم، همتایی در دنیای واقعی ندارند. سود حسابداری نیز مجموعی از اقلام مثبت و منفی است که بسیاری از آن ها محتوای تفسیری ندارند. چنانچه یکی یا برخی از این اقلام فاقد محتوای تفسیری اما در عین حال با اهمیت باشند، سود خالص منتج از آن نیز فاقد اهمیت تفسیری خواهد بود، اگرچه ممکن است حاوی اطلاعات مرتبط با بازار سرمایه نیز باشد.

۱-۲-۲ رویکرد معاملاتی در اندازه گیری سود

رویکرد معاملاتی در اندازه گیری سود، کم و بیش رویکردی سنتی در حسابداری محسوب می شود. در این رویکرد، تغییرات ارزشیابی دارایی ها و بدهی ها تنها در صورتی که منتج از معاملات، عملیات و سایر رویدادهای مالی باشد ثبت می گردد. اصطلاح معاملات، عملیات و رویدادهای مالی نیز به معنایی گسترده تعریف می شود تا معاملات و عملیات خارجی و همچنین رویدادهای داخلی را دربرگیرد. معاملات و عملیات خارجی، ناشی از دادوستد با اشخاص خارج از واحد انتفاعی و نقل و انتقال دارایی و بدهی میان آنان است. اما رویدادهای داخلی، ناشی از استفاده یا تبدیل دارایی ها در داخل واحد انتفاعی می باشد. چنانچه تغییر ارزش دارایی ها و بدهی ها به دلیل تغییرات ارزشیابی بازار یا تنها تغییر انتظارات واقع شده باشد، در فرایند اندازه گیری حسابداری لحاظ نمی گردد.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف ما در این تحقیق فراهم آوردن شواهد تازه ای در رابطه با فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بوسیله ارائه یک رویکرد جدید جهت آزمون فرضیه می باشد.

هدف ویژه: هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت عوامل مرتبط با تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی است. با اجرای این پژوهش می توان انتظار داشت که سرمایه گذاران، مدیران مالی و دست اندرکاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر عوامل مرتبط با تغییرات سود و با اعمال سیاست های مناسب و مؤثر باعث رونق بازار سرمایه گردند.

 .

۱۳-۲ پیش بینی جریان های نقدی آینده

در اجرای روش جریان نقدی تاریخی و استفاده از آن برای پیش بینی مخارج نقدی آینده مشکلاتی به وجود می آید،زیرا بسیاری از جریان های نقدی،از جمله سودهای تقسیمی با یکدیگر وابستگی متقابل دارند.برای مثال وجوه نقد موجود یا وجوه نقدی که انتظار می رود وصول شود برای مخارج سرمایه ای یا پرداخت بدهی و نیز برای پرداخت سود تقسیمی مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو،برنامه ها و انتظارات مدیریت و نیز سایر اطلاعات مانند صورت منابع و تعهدات شرکت هم به عنوان اطلاعات مکمل (جریان نقدی) باید مورد توجه قرار گیرد.

سود پرداختی به سهامداران عادی را می توان به عنوان مبلغی مورد توجه قرار داد که پس از جریان های نقدی مورد انتظار بالا (پیش بینی شده) در دسترس است. ولی، همان گونه که در بالا گفته شد ،بسیاری از این جریان های به صورت متقابل به یکدیگر وابسته اند و باید نیازهای شرکت را برای در دست داشتن وجوه نقد یا افزایش آن مورد توجه قرار داد. علاوه بر اطلاعات مربوط به جریان های نقدی گذشته، سرمایه گذارباید فلسفه یا نگرش شرکت درباره پرداخت سود تقسیمی را مورد توجه قرار دهد و نیز به اقدامات شرکت برای سرمایه گذاری یا سرمایه گذاری مجدد وجوه نقد موجود (یا وجوهی که از طریق فعالیت های تامین مالی به دست می آید) توجه کند.

هنگام پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی آینده، مسئله مهم این است که کار را با اطلاعات تاریخی، طبقه بندی اقلام بر مبنای ویژگی های رفتاری یا تغییرات الزامی جریان نقدی آغاز کرد.برای مثال،روش مطلوب یا آرمانی این است که انواع مختلف جریان های نقدی مربوط به عملیات را بر اساس گروه های محصولات اصلی طبقه بندی کرد تا بتوان در مورد تقاضای آینده برای این محصولات پیش بینی کرد و روابط خاص هزینه های مربوط به تقاضای آینده برای این محصولات را مورد توجه قرار داد. شاید توزیع منابع و فروش محصولات،در مناطق مختلف جغرافیایی هم اهمیت داشته باشد،به ویژه اگرکشورهای خارجی مطرح باشند. گذشته از این،کمال مطلوب این است که طبقه بندی جریان های نقد این امکان بوجود آورد که تغییرات جریان های نقدی آینده مرتبط با متغیرهای مشخص یا قابل پیش بینی را پیش بینی کرد.بسیاری از این اطلاعات را نمی توان در صورت جریان های نقدی گزارش شده مشاهده کرد.

شناسایی و تعیین سایر روابط چندان مشکل نیست. برای مثال،می توان جریان های نقدی تعهد شده را از جریان های نقدی که به مقدار فروش یا تولید بستگی دارند،تفکیک کرد.برای مثال،جریان های نقدی عملیاتی متعلق به پنج سال گذشته که بر حسب دلار ثابت بیان شوند می توانند بیانگر نرخ رشد  بازرهای محصول نهایی یا سطح جریان های نقدی عملیاتی مورد انتظار آینده باشند(در مورد شرکتی که سهم بازار آن در طول زمان دستخوش تغییر قرار گرفته است).

پیش بینی وجوه نقد مورد نیاز برای هزینه های سرمایه ای یکی از مشکل ترین پیش بینی هایی است که در این مورد باید انجام شود. استهلاک را که معمولا” هنگام محاسبه  سود منظور می کنند در این مورد خاص اثر گذار نیست،زیرا با توجه به بهای تمام شده اقلامی که در گذشته خریداری شده اند یا مبلغی از بهای تمام شده این اقلام که در هر دوره به عنوان هزینه انتقالی تخصیص می یابد نمی تواند برای جایگزین کردن اقلام نقشی داشته باشد،اگر چه امکان دارد الگوی هزینه های سرمایه گذاری به عنوان رهنمودی برای آینده مورد توجه قرار گیرد.در مورد برنامه ها و فرصت هایی که بر آن اساس بتوان این پیش بینی را انجام داد،فقط انتظارات مدیریت اهمیت دارد.هیئت استانداردهای حسابداری مالی موارد افشای اطلاعات در مورد این انتظارات را بیان کرد:

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف ما در این تحقیق فراهم آوردن شواهد تازه ای در رابطه با فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بوسیله ارائه یک رویکرد جدید جهت آزمون فرضیه می باشد.

هدف ویژه: هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت عوامل مرتبط با تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی است. با اجرای این پژوهش می توان انتظار داشت که سرمایه گذاران، مدیران مالی و دست اندرکاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر عوامل مرتبط با تغییرات سود و با اعمال سیاست های مناسب و مؤثر باعث رونق بازار سرمایه گردند.

.

شاخص سرمایه فکری:

در جایی که فعـــالیت های نسل اول ، اطلاعاتی را در خصوص اجزای مجرد سرمایه فکری بدست  می دهند ، این شاخص فعالت های نسل دوم را معرفی می نماید( شاخص هایی که برتصویر کلی از فرایند ایجاد ارزش در شرکت تمرکز می نماید). این روش در تلاش است تا شاخص های پراکنده را در مجموعه ای واحد ارائه نماید و میان تغییرات حاصله در سرمایه فکری و تغییرات در ارزش بازاری شرکت ها همبستگی ایجاد نماید . این معیار جنبه های مختلفی را در بر می گیرد. مزایای این روش در آن است که معیاری غیر متعارف را ارائه می نماید، بر نظارتی پویا در خصوص سرمایه فکری متمرکز می باشد، توان احتساب عملکرد دوره های قبلی را داشته و نگرشی واحد، کلی و جامع از شرکت ارائه می نماید. این معیار گامی به پیش تلقی می شود چرا که به مدیران این اجازه را می دهد تا تاثیراتی که یک استراتژی بخصوص در سرمایه فکری شرکت دارد را درک نماید و گزینه های متعدد را با هم مقایسه نمایند تا مشخص شود کدامیک از آنها از حیث سرمایه فکری مرجع می باشند.

شاخص سرمایه فکری همچنین موجب الگوبرداری منظم از فعالیت های مبتنی برآینده می کردد. این اقدام موجب مقایسه هایی در سطوح واحد تجاری و شرکت می گردد.

۷-۱-۴-۲) نرخ بازده دارایی ها :

نرخ بازده دارایی های شرکت نرخی است که می توان آن را با متوسط صنعت مقایسه کرد تا اختلاف آن با متوسط صنعت بدست آید. اگر اختلاف مذکور صفر یا منفی باشد، شرکت از سرمایه فکری اضافی برخوردار نیست. اگر این اختلاف مثبت باشد، فرض می شود که شرکت در صنعت خود از سرمایه فکری اضافی برخوردار است . در صورت وجود مازاد بازده نسبت به صنعت ، این میزان بازده دارایی های اضافی در متوسط دارایی های ملموس شرکت ضرب می شود تا متوسط عایدات اضافی سالیانه شرکت ، محاسبه شود. تقسیم این عایدات اضافی بر متوسط هزینه سرمایه شرکت، ارزش سرمایه فکری شرکت را بدست می دهد. مزیت عمده این روش ، فرمول ساده آن و قابل دسترس بودن تمامی اطلاعات مورد نیاز در صورت های مالی تاریخی شرکت می باشد. عیب عمده این روش در فقدان ارائه اطلاعاتی است که مدیران برای مدیریت موثر سرمایه فکری به آنها نیازمند می باشند.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف پژوهش

۱-۵-۱) اهداف علمی تحقیق

الف- بررسی  رابطه میان سرمایه فکری شرکت و هریک از  شاخص های عملکرد مالی شرکت.

ب-شناخت میزان رابطه بین مؤلفه بهره وری سرمایه انسانی[۱] وهریک ازشاخصهای عملکرد مالی شرکت.

ج-شناخت میزان رابطه بین مؤلفه سرمایه ساختاری [۲]و هریک از شاخص های عملکرد مالی شرکت.

د- شناخت میزان رابطه بین مؤلفه سرمایه فیزیکی [۳]و هریک از شاخص های عملکرد مالی شرکت.

ه-بررسی  اثر اندازه شرکت بر سرمایه فکری و شاخصهای عملکرد مالی.

۲-۵-۱)اهداف کاربردی تحقیق

از جمله اهداف کاربردی تحقیق ، نشان دادن اهمیت سرمایه فکری به ذینفعـان صورت های مـــالی شرکت می باشد. تا منجر به اخذ تصمیمات بهتر و دقیقتر مالی در مورد شرکت ها از سوی سرمایه گذاران ، خود شرکت ها ، اعتبار دهندگان ، شرکت های سرمایه گذاری و غیره شود.

[۱] - Human Capital Efficiency

[۲]-  Structural Capital Efficiency

[۳] -physical Capital Efficiency

.

بخش دوم : مدل های طبقه بندی سرمایه فکری

در زمینه طبقه بندی اجزاء سرمایه فکری تا کنون مدل های زیادی ارائه شده است  هریک از طبقه بندیها از جهاتی به تبیین اجزای سرمایه فکری پرداخته است در ادامه این طبقه بندی ها را با نام محققان آنها ذکر می کنیم و به شرح اجزای این طبقه بندی ها می پردازیم ولی باید توجه داشت که همانند سرمایه فکری ، هنوز یک تعریف طبقه بندی جهانشمولی درباره اجزاء سرمایه فکری وجود ندارد لیکن از جهت زیادی شباهتهایی بین تعاریف مختلف مشاهده می شود و تمامی این تعاریف و طبقه بندیها بر این اصل استوارند که سرمایه فکری ، مجموع داراییهای ناملموس سازمان اعم از دانش(بخشی از سرمایه انسانی[۱]) ، سرمایه  ساختاری[۲] ، سرمایه ارتباطی ، سرمایه سازمانی ، سرمایه داخلی و سرمایه خارجی[۳] است برخی از طبقه بندیهای ارائه شده به شرح زیر است:

طبقه بندی بونتس سال ۱۹۹۸ و۲۰۰۰

۲-طبقه بندی استیوارت در سال ۱۹۹۷۳-طبقه بندی گوران روز[۴] در سال  ۱۹۹۷۴-طبقه بندی آمی بروکینگ۵-طبقه بندی سویبی در سال ۱۹۹۷۶-طبقه بندی  ایستیس و همکارانش۷-طبقه بندی ادوینسون و همکارانش۸-طبقه بندی چن و همکارانش۹-طبقه بندی هاناس و لوندال[۵]۱۰-طبقه بندی پتی و گیوتری[۶]۱۱-طبقه بندی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی

۱۲- طبقه بندی لیم و دالیمور[۷] در سال ۲۰۰۴۱۳-طبقه بندی کاپلن و نورتون

۱-۳-۲) ادوینسون و مالونه [۸] ( ۱۹۹۷)

این دو نفر در طرح ارزش اسکاندیا خود ، سرمایه فکری را به دو جزء سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری ارائه کرده اند که نمودار آن بصورت زیر است.

[۱]- Human capital

[۲]-Structural capital

[۳]- External capital

[۴]- Goran Roos,1997

[۵]- Hannas & Lowendahl

[۶] -Petty &Guthire

[۷] -Dallimore & Lime ,2004

[۸] -Edvinsson & Malone,1997

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف پژوهش

۱-۵-۱) اهداف علمی تحقیق

الف- بررسی  رابطه میان سرمایه فکری شرکت و هریک از  شاخص های عملکرد مالی شرکت.

ب-شناخت میزان رابطه بین مؤلفه بهره وری سرمایه انسانی[۱] وهریک ازشاخصهای عملکرد مالی شرکت.

ج-شناخت میزان رابطه بین مؤلفه سرمایه ساختاری [۲]و هریک از شاخص های عملکرد مالی شرکت.

د- شناخت میزان رابطه بین مؤلفه سرمایه فیزیکی [۳]و هریک از شاخص های عملکرد مالی شرکت.

ه-بررسی  اثر اندازه شرکت بر سرمایه فکری و شاخصهای عملکرد مالی.

۲-۵-۱)اهداف کاربردی تحقیق

از جمله اهداف کاربردی تحقیق ، نشان دادن اهمیت سرمایه فکری به ذینفعـان صورت های مـــالی شرکت می باشد. تا منجر به اخذ تصمیمات بهتر و دقیقتر مالی در مورد شرکت ها از سوی سرمایه گذاران ، خود شرکت ها ، اعتبار دهندگان ، شرکت های سرمایه گذاری و غیره شود.

[۱] - Human Capital Efficiency

[۲]-  Structural Capital Efficiency

[۳] -physical Capital Efficiency

.

سرقفلی منفی

اگر ارزش دفتری خالص داراییها بیشتر از قیمت بازار کل واحد تجاری (ارزش سرمایه ای) باشد.این ما به التفاوت را سرقفلی منفی می نامند.

ارزش سرمایه ای    <    ارزش دفتری خالص داراییها (ارز جاری کل داراییها – بدهیها)

در مثال بالا  ارزش خالص داراییها مساوی   ۶۰۰۰۰۰۰۰  = ۱۰۰۰۰۰۰۰  -   ۷۰۰۰۰۰۰۰

ارزش سرمایه ای  ۵۰۰۰۰۰۰ ریال سود سالانه بر مبنای بازده ۱۰% مساوی ۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال ریال خواهد بود مشاهده می کنید که:

۵۰۰۰۰۰۰۰  <   ۶۰۰۰۰۰۰۰

سرقفلی منفی در بسیاری از واحدهای تجاری ناموفق وجود دارد، اما آن را برای گزارش در ترازنامه مجزا نمی کنند و تنها گواه بر وجود آن پایین بودن نرخ بازده خالص داراییها نسبت به نرخ بازده واحدهای تجاری مشابه است.

۶-۲) ارزش بازار

۱-۶-۲) مدیریت مبتنی بر ارزش

از مدیریت مبتنی بر ارزش تعاریف زیادی شده است ، عامل مشترکی که دراکثر تعاریف به آن اشاره شده است ، اصول ارزش سهامدار می باشدکه این موضوع در تعریف ذیل مشاهده می شود .

« یک رویکرد مدیریتی که ایجاد ارزش برای سهامدار را در مرکز فلسفه شرکت قرار می دهد و حداکثر کردن ارزش شرکت با توجه به استراتژی شرکت و ساختار و فرآیندها می باشد . در این رویکرد پاداشها براساس ایجاد ارزش است و بر اساس این رویکرد معیار سنجش عملکرد مشخص می شود».

همچنین در مقاله ای که در زمینه مدیریت مبتنی بر ارزش توسط واتسون و پیتر  ارائه شد ، از مدیریت مبتنی بر ارزش بعنوان فرایند مستمری یاد شده است که مستلزم صرف انرژی زیادی است .« مدیریت مبتنی بر ارزش فرایند مستمری است که با برنامه ریزی استراتژیک شروع می شود و هدف آن دستیابی به مزیتهای رقابتی می باشد ، که در سایه این مزیت رقابتی ، سود اقتصادی افزایش و در نتیجه نرخ بازده سهامداران افزایش می یابد » (روگر و میلس[۳]،۲۰۰۳)

مدیریت مبتنی بر ارزش از رشته مدیریت استراتژیک در اواخر دهه ۱۹۷۰ پدیدار شد . علاقه به روشها و معیارهای مبتنی بر ارزش آشفتگی ها را در مورد سود حسابداری سنتی از بین می برد . مدیریت مبتنی بر ارزش ، این نکته را که داده های حسابداری نمی توانند یک دید خوب و آشکار از عملکرد شرکت را به نمایش بگذارند تصدیق می کند و بر مبنای مفهومی می باشد که عمکرد مالی را بصورت عملکرد اقتصادی ، به بهترین شکل نشان می دهد .

بیشتر مطالعاتی که در زمینه ارزش و اندازه گیری ارزش انجام شده است عمدتاً در آمریکا صورت گرفته است . آلفـرد راپاپـورت تعدادی مقـاله در اواخـر ۱۹۷۰ به چاپ رساند و نهایتاً در ۱۹۸۶ « ایجاد ارزش برای سهامدار» ^[۴] را نوشت .  جوئل استرن ^[۵] « سود هر سهم محاسبه گر نیست» ^[۶] را در مجله تحلیل مالی در ۱۹۷۴ به چاپ رساند و تعدادی متن دیگر در این زمینه در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ نوشته شد . تام کپلند ارزیابی را در ۱۹۸۹ نوشت. بنت استیوارت کتاب در جستجوی ارزش را در ۱۹۹۱ و جیم مک تاگارت کتاب ضرورت ارزش رادر ۱۹۹۴ نوشت .

پایه مفهومی و اساسی در این رویکرد درآمد اضافی است . در مقالات دیگری شالوده اصلی این رویکرد را درک بهتر از مفاهیم در آمد اضافی ، هزینه سرمایه ، جریان نقدی تنزیل شده می دانند و تاکنون شرکتهای زیادی خود را به این روش متعهد کرده اند (استریرینگ[۱۳]،۲۰۰۱، ۷۹).

مدیریت مبتنی بر ارزش  به هر فرد در سازمان می آموزد که تصمیمات خود را مبتنی بر درک خویش از میزان کمک این تصمیمات به ارزش شرکت اولویت بندی کنند. دیدگاهی که عملکرد شرکت را با ارزش آن مرتبط می سازد. در مفهوم ایجاد ارزش بین شرکتهای بزرگ و واحدهای تجاری کوچک تفاوت وجود دارد و آن هم بحث مالکیت است که این بحث ناشی از تعارض بین منافع سهامداران بعنوان مالکین و مدیران به عنوان نمانیدگان آن است (قنبری ، ۱۳۸۲، ۶۱).

هنگامیکه مدیر کمتر از صددرصد سهام عادی شرکتی را در داشته باشد مسئله نمایندگی بصورت بالقوه بوجود می آید . اگر شرکت از نوع مالکیت انفرادی باشد ، مدیریت در دست مالک است و بنابر فرض ، مالک و مدیر بگونه ای عمل می کند که رفاه خود را به حداکثر برساند و ممکن است برای به حداکثر رساندن ثروت سهامدار دست به کارهای پرمشقت نزند ، زیرا بخش کمتری از این ثروت به اوتعلق خواهد گرفت .‌ بدیهی است که می توان از برنامه های ایجاد انگیزه ، اعمال محدودیت ها و اجرای مقررات انضباطی ، مدیران را در مسیری هدایت نمود که به بهترین شکل ممکن درصدد تامین هدفهای سهامداران برآیند .

[۱]-Value Based Management

[۲]-Watson , jodi , wells peter

[۳]- Roger W. Mills

[۴]- Creating shareholder value

[۵]- Joel stern

[۶] - Earning per share Don’t count

۴- Tom Copland

۵- Valueation

[۹] - The Quest for value

[۱۰] - Jim Mctaggart

[۱۱]- Value Imperative

[۱۲]- Resedual Income

[۱۳]-Steering

[۱۴]-Agency Problem

سوالات یا اهداف پایان نامه :

) اهداف تحقیق

هدف کلی این پژوهش بررسی این موضوع است که آیا دو مورد از مهمترین ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری یعنی مربوط بودن و قابلیت اعتماد ،در مورد اقلام داراییهای نامشهود و سرقفلی مصداق دارند یا خیر. در حقیقت می توان هدف این تحقیق را کمک به استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری در مورد وجود و یا عدم وجود کیفیت اطلاعات بطور موردی در خصوص ارزش های گزارش شده داراییهای نامشهود و سرقفلی بیان کرد(مریدی پور و موسوی، ۱۳۸۵، ۲۱).