۲-۴-۳- پشتیبانی از موقعیت رقابتی سازمان

اهداف ابتدایی و اولیه مدیران استراتژیک حداکثر کردن ارزش قابل تحویل به تمامی ذیعنفعان سازمان می‌باشد.این اهداف به وسیله برقراری و نگهداری یک چشم انداز واحد واستراتژی جهت دار تکمیل می‌شوند. مزیت های رقابتی بایستی شناسایی و از آن ها در جهت رشد و ارتقاء سازمان استفاده شود. برای حمایت از موقعیت رقابتی سازمان بایستی فعالیت های استراتژیکی انجام شود مانند: ۱- شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی وفرصت ‌و تهدیدات بیرونی ۲- توسعه و بهبود برنامه ها در سطح استراتژیک و عملیاتی ۳- مدیریت عملکرد سازمان. سیستم های اطلاعات استراتژیک برای حمایت از موقعیت رقابتی بایستی این عملیات و فرایند را پشتیبانی کند تا بتواند ارزش مناسب را برای ذینفعان مهیا نماید.یک سیستم اطلاعات استراتژیک بایستی درقالب یک شکل قابل استفاده به وسیله متصدی این فرایند قرار گیرد (اطلاعات بایستی کامل، درست و به موقع باشند) و همچنین اطلاعات بایستی سریع و آسان مکان یابی شوند. هدف از اجرای یک پروژه سیستم‌های اطلاعات استراتژیک دریک سازمان چابک می‌تواند توسعه و کاربرد فرایندها واطلاعات زیربنایی برای هوشیاری موقعیتی،تصمیم گیری،برنامه ریزی ومدیریت عملکرد (با تأکید بر ارتباطات) باشد.

۲-۴-۴- تهیه معماری وضع موجود

پس از تهیه برنامه استراتژیک فناوری اطلاعات، برنامه ریزی سیستم های اطلاعات استراتژیک و نوع پشتبانی لازم توسط سیستم های اطلاعات استراتژیک بایستی معماری وضع موجود سیستم های اطلاعات استراتژیک مشخص شود. بعبارت دیگر بایستی ساختار اجزاء سیستم های اطلاعات استراتژیک موجود و همچنین ارتباط بین این اجزاء نیز مشخص شود و برای اینکه معماری ، یک معماری منعطف وفابل استفاده در شرایط وبرنامه های گوناگون باشد بایستی قوائد واصول حاکم بر طراحی و تکامل اجزاء را داشته باشد.

۲-۴-۵- تهیه معماری وضع مطلوب

اگر معماری وضع موجود (اجزاء ، ارتباط بین اجزاء ورویه های حاکم بر توسعه اجزاء) مناسب برای برنامه ها واهداف تعیین شده در مراحل قبلی نباشد بایستی ساختار(اجزاء کمیت و کیفیت) و ارتباط بین آن ها و رویه های لازم برای طراحی و توسعه اجزاء اصلاح شود.(الهی و همکاران،۲۰۰۴)(۲۳)

۲-۵- متدولوژی های طراحی توسعه سیستم های اطلاعاتی

۲-۵-۱- تعریف متدولوژی توسعه سیستم های اطلاعاتی

در ارتباط با تعریف متدولوژی دیدگاه ها و نظرات متفاوتی موجود است. همین طور از نگاه ها ومنظرهای متنوعی به متدولوژی نگریسته شده است. اولراپ^[۴۴] در سال ۱۹۹۱ متدولوژی را اینگونه تعریف می‌کند: یک استراتژی که دلالت بر زیربخش های فرایند توسعه دارد. اصل تقسیم و تسخیر ، یک رویکرد مهندسی و ریاضی برای حل مسائل پیچیده می‌باشد. متدولوژی های اولیه خیلی تحت تاثیر رشته‌های فنی و مهندسی بودند. شخصی به نام لانگفورس^[۴۵] در سال ۱۹۷۳ توسعه سیستم ها را به عنوان یک فرایند علمی و عقلایی در نظر گرفت. متدولوژی در دو موضوع زیر تصمیم گیری می‌کند یک سیستم اطلاعاتی چه کاری را باید انجام دهد و یک سیستم اطلاعاتی بهتر است چگونه آن کار را انجام دهد.

اولراپ در ۱۹۹۱ با پذیرفتن این نگرش علمی عقلایی ، فرایند پیچیده توسعه را به مراحل زیر تقسیم کرد: تجزیه و تحلیل نیازمندی ها ، طراحی راه حل ، و اجرای راه حل. افراد دیگری مثل دونز^[۴۶] در ۱۹۹۲ فازهای دیگری را ‌به این مراحل افزودند. مثل تحقیق و بررسی مقدماتی و نگهداری.(فیتزگرالد^[۴۷]،۱۹۹۶)(۳۲)

یک تعریف قدیمی تر از متدولوژی توسعه سیستم های اطلاعاتی توسط چکلند^[۴۸] (۱۹۸۷)، ۱۹۹۵ ، هیرچیم^[۴۹](۱۹۹۵) ، بولند^[۵۰](۱۹۹۰) وجود دارد و عبارت است از: یک مجموعه ای از مفاهیم ، عقاید ، ارزش ها و اصول هنجاری که توسط منابع مورد حمایت قرار می گیرند.(آیدین و همکاران،۲۰۰۴)(۳۳)

در زمینه متدولوژی ، دو نقطه نظر وجود دارد: ۱ – تعریف خاصی از متدولوژی وجود ندارد و این تعاریف موجود ممکن است با هم سازگاری نداشته باشند. ۲ – ویژگی های متدولوژی که تقریبا در همه یا بخش کثیری از تعاریف مشترک است. بعضی از اندیشمندان مثل ، چکلند(۱۹۸۱) ، هیرچیم(۱۹۹۵) و ونک^[۵۱](۱۹۹۰ ) بین متد و متدولوژی تفاوت قائل شدند. متدولوژی جامع تر از متد است. متدولوژی برای ارزیابی میزان منطقی و سیستماتیک بودن یک متد معین به کار می رود. در حالی که متد ، روشی برای اجرای فعالیت در حالت ساخت یافته می‌باشد.(پاپاسوتسوس^[۵۲]،۲۰۰۵)(۳۴)

۲-۵-۲- ویژگی های متدولوژی ها و اجزاء آن ها

متدولوژی های توسعه سیستم های اطلاعاتی دارای ویژگی هایی می‌باشند که توسط این خصوصیات می توان آن ها را طبقه بندی کرده و مطالعه نمود و در موقعیت های متفاوت از آن ها استفاده کرد.

متدولوژی از سه بخش اصلی تشکیل شده است: ۱ – ساختار شکست کار : توسط این بخش می‌توان فهمید که چه کاری باید انجام داد و همچنین زمان انجام این کار مشخص می شود. ۲ – تکنیک های چگونگی انجام کارها و ابزار مورد نیاز ۳ – چگونگی مدیریت کیفیت نتایج.

هدف یک متدولوژی این است که در تغییر و توسعه سیستم های هدف به گروه کمک کرده تا این گروه به درک ، ایجاد ، ارزیابی ، کنترل و اجرای تغییرات در سیستم پیشنهادی بپردازد. متدولوژی ها باعث ایجاد نظم و سازماندهی یک سری از قوانین رفتاری و فنی مبتنی بر یک رویکرد منطقی می‌شوند و مشکلات بنیادی توسعه را بررسی می‌کنند. آن ها مجموعه ای از قوانین تصادفی نیستند و به ایجاد یکپارچگی و ارتباط منطقی بین اجزای خود می پردازند. متدولوژی ها شامل یک سری از مفاهیم و عقاید هستند که به تعریف محتوا و رفتار سیستم هدف و همچنین تغییرات در آن می پردازند. آن ها ارزش یک سیستم را تعریف می‌کنند ، یعنی چه ویژگی هایی از سیستم ، خوب و مورد تمایل است. روش های انجام کار و رویه هایی برای اجرای فعالیت ها لازم است ، و اصول هنجاری که انتظارات رفتاری را مشخص می‌کنند ، در حیطه وظایف یک متدولوژی است.

برای نائل شدن به اهداف و وظایف ، متدولوژی ها باید مکتوب بوده ، مورد تفکر قرار گیرند و یادگیری و انتقال آن ها با مشکل مواجه نشود ، مورد پذیرش اعضای سازمان بوده ، اجرای آن ها همراه با پاداش و ضمانت اجرایی باشد. متدولوژی ها باید قانونی بوده و منابع مورد استفاده در آن ها مورد تأیید و پذیرش تصمیم گیرندگان و مسئولان پروژه ها قرار گیرد و باید ‌به این نکته توجه کرد که آن ها نیاز به سرمایه گذاری در نیروی انسانی و مواد دارند.

متدولوژی های توسعه یک فونداسیون و چارچوب ساختاری را برای فرایندهای توسعه ایجاد می‌کنند که این کار توسط طبقه بندی فعالیت های جزئی و ضروری توسعه ، صورت می‌گیرد. فعالیت های غیر منطقی و غیر بهره ور در اینجا ، حذف ، و اجرای کارهای مهم ، ضمانت می شود.

در سال ۱۹۸۴ ، شخصی به نام اهیتو^[۵۳] ، ابعاد توسعه را شامل بعد فعالیت ، بعد کنترل و بعد نیروی انسانی ، تعریف کرد و این در حالی است که متدولوژی توسعه می‌تواند با ایجاد یک چارچوب ، ابعاد ذکر شده را بهینه کند. نکته آخر در این بخش این است ، فرایند توسعه از یک سری فازها تشکیل شده که حاکی از اصل تقسیم نیروی کار است. هر فاز تعدادی فعالیت را شامل می شود و افراد متنوعی روی آن ها کار می‌کنند. ۳۲)

۲-۵-۳- مزایا متدولوژی ها